აპ. ქუთათელაძის სახელობის თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია

 

შენობა

აპოლონ ქუთათელაძის სახელობის თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია დაარსებიდანვე განთავსებულია არქიტექტურული და მხატვრული თვალსაზრისით ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ისტორიულ შენობაში, ალექსანდრე გრიბოედოვის (ყოფილი კომენდანტის)   ქუჩაზე.  ამ ადგილას,  XIX  საუკუნის შუა  წლებში, არქიტექტორ   გრიგოლ ივანოვის  პროექტით აიგო სასახლე თავისი ეკლესიით.  XX საუკუნის დასაწყისში კი შენობის ერთი ნაწილის მფლობელის, ნინო ქობულაშვილის დაკვეთით, არქიტექტორ სიმონ კლდიაშვილის პროექტით, განხორციელდა შენობის რეკონსტრუქცია.

სამხატვრო აკადემიის ისტორიულმა შენობამ თავისი არსებობის განმავლობაში უამრავი ცვლილება განიცადა, რის შედეგადაც მისი მხატვრული სახე ეკლექტურ ხასიათს ატარებს. აქ ერთმანეთის გვერდით თანაარსებობს ბაროკოული, გვიანკლასიცისტური და გვიანირანული სტილის ელემენტები. შენობა, გეგმით, ბერძნული ანბანის დიდი П-ს ფორმისაა. სამშენებლო  მასალად  გამოყენებულია ძველი ქართული აგური. ფასადები შელესილია. ნაგებობის ხაზგასმულად გრძივი, ტიპიური ევროპული ფასადი, რომელიც ფრონტალურად  გასდევს  გრიბოედოვის ქუჩას, სიმონ კლდიაშვილის პროექტით განხორციელებული რეკონსტრუქციის დროინდელია და შემკულია ნაძერწი გირლანდებით, ნიჟარებით, ნიღბებით, ადამიანის თავის სკულპტურული გამოსახულებებით, მაღალი კრონშტეინებით. პროფილები და სკულპტურული დეკორი ნალესობითაა გამოყვანილი. ნაგებობის ფასადი ეზოს მხრიდან სხვადსხვა დროს გადაკეთდა. ფასადის მარცხენა ფრთის კიდეში დომინირებს შეისრულთაღიანი პორტალი, რომელიც ხის აივნებითაა გახსნილი. ამავე მხრიდან უკავშირდება ძველი შენობა ახალ კორპუსს.

განსაკუთრებით  საინტერესო  და  ღირებულია ისტორიული შენობის ინტერიერი, სადაც გვიანირანული არქიტექტურული სტილის მთელი მხატვრული რეპერტუარია წარმოდგენილი.დარბაზების ინტერიერები უხვადაა შემკული სპარსულწარწერებიანი მედალიონებით, სარკეებიან ფონზე სტუკოს ორნამენტებით, სტალაქტიტური ფორმის ფრიზებით; აქვე  გვხვდება  მუშარაბებიანი ღიობები, ბუხრების  მოყვანილობა, კედლის მხატვრობა, რომელშიც ძირითადად აღმოსავლური მინიატურის ორნამენტული მოტივებია გამოყენებული და სხვ. აკადემიკოს ვახტანგ  ბერიძის აზრით, ეს ყველაფერი თბილისში მომუშავე ირანელი ოსტატების ხელით უნდა იყოს შესრულებული.

სამხატვრო  აკადემიის  ისტორიული  შენობის  უმძიმესი  ავარიული მდგომარეობა ჯერ კიდევ, აკადემიის პირველ რექტორს,  გიორგი ჩუბინაშვილსაც აწუხებდა, ამაზე მეტყველებს წერილი, რომელიც მან იმდროინდელ “წითელ” ხელმძღვანელობას მისწერა. გიორგი  ჩუბინაშვილი  გრიბოედოვის  ქუჩაზე მდებარე აკადემიის ისტორიული შენობის გამაგრება-რესტავრაციას  ითხოვდა.  ეს საკითხი აკადემიის ყველა მომდევნო რექტორისათვის თავის ტკივილი იყო. 

XX  საუკუნის 70-იანი წლების დასაწყისში აპოლონ  ქუთათელაძის რექტორობის დროს, გიორგი ხალათოვის ხელმძღვანელობით, თსსა პედაგოგების და სტუდენტების  მონაწილეობით   ჩატარდა   შენობის   ინტერიერის   რესტავრაცია.

2015-2020  წელს  გია გუგუშვილის  რექტორობის დროს, საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მხარდაჭერით, თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო  აკადემიის ისტორიულ  შენობას  პირვანდელი სახე დაუბრუნდა. გამაგრება-რესტავრაცია ჩაუტარდა  ცნობილ  სარკეებიან დარბაზებს; დიდ ბიბლიოთეკას. სრულად აღდგა შენობის მთავარი ღირსშესანიშნაობა – საარკეებიანი  დარბაზები, მოპირკეთდა ფასადი და კეთლმოეწყო ეზო.

1966 წელს არქიტექტორების - არჩილ ქურდიანის, მიხეილ ჩხიკვაძის და კონსტრუქტორ დავით ქაჯაიას პროექტით, აიგო სამხატვრო აკადემიის ახალი, ათსართულიანი კორპუსი, რომელსაც,  ბანკი  “ქართუს”  მხარდაჭერით, 2005-2006 წელს სრული რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა. 2020-2021 წელს  საქართველოს   განათლების,  მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მხარდაჭერით, თბილისის სამხატვრო აკადემიის ათსართულიან კორპუსს რეკონსტრუქცია უტარდება.

 ისტორია 

XIX  საუკუნის შუა  წლებში, ვაჭარი არშაკუნის სახელთანაა დაკავშირებული  შენობის  აგების ისტორია. არშაკუნის  უეცარი  გარდაცვალების შემდეგ შენობამ, როგორც  საცხოვრებელმა  სასახლემ, რამდენჯერმე შეიცვალა ფუნქცია.

1869-1886 წლებში სასახლეში ფუნქციონირებდა მთავარმართებლის მიერ დამტკიცებული წესდებით მოქმედი კლუბი ე.წ. Тифлисский кружок. აქ იყო ბიბლიოთეკა, სასადილო, საბილიარდო, ასევე - სამეჯლისო და სასცენო წარმოდგენების დარბაზი.

XX საუკუნის დასაწყისში სასახლეში გაიხსნა სამხატვრო სკოლა, რომლის ბაზაზეც მოგვიანებით, 1922 წელს დაფუძნდა კავკასიაში ერთადერთი სამხატვრო აკადემია.

ამავე შენობაში 1937 წლამდე განთავსებული იყო სამხატვრო აკადემიის პროფესორის, მხატვარ  ჰენრიხ  ჰრინევსკის  სახელოსნო და მისი მეუღლის მარია პერინის საბალეტო სტუდია; ასევე, აკადემიის პროფესორის გიგო გაბაშვილის სახელოსნო, ქობულაშვილების და სხვათა საცხოვრებელი ბინები. მოგვიანებით მთელი შენობა სამხატვრო აკადემიის მფლობელობაში გადავიდა.

 დაარსება და ფუნქციონირება 

თბილისის სამხატვრო აკადემიის დაარსებას წინ აქტიური სამხატვრო ცხოვრება უძღვოდა. 1874 წელს  “სამხატვრო საზოგადოებამ” თბილისში დაარსა საქართველოში პირველი დაწყებითი სამხატვრო სკოლა. 1901 წელს თბილისში გაიხსნა საშუალო სამხატვრო სასწავლებელი -  ფერწერისა და ქანდაკების სკოლა, რომელსაც პატრონაჟს უწევდა პეტერბურგის საიმპერატორო სამხატვრო სასწავლებელი. 1921 წლამდე თბილისსა და საქართველოს სხვა ქალაქებში არსებობდა კერძო სამხატვრო სკოლები. 1921 წლის ბოლოს შეიქმნა ე.წ. უმაღლესი სამხატვრო სახელოსნოები, 1922 წლის დასაწყისში კი მოსე თოიძემ დააარსა სახალხო სტუდია. ქართულ საზოგადოებას კარგად ჰქონდა გაცნობიერებული, რომ საქართველოში სამხატვრო განათლების სრულყოფისთვის ეს ყოველივე საკმარისი არ გახლდათ და საჭირო იყო უმაღლესი სამხატვრო საგანმანათლებლო ინტიტუციის დაფუძნება, რომელშიც ნიჭიერი ახალგაზრდები გააგრძელებდნენ სწავლას. ამისათვის აქტიურად მოღვაწეობდა დიმიტრი შევარდნაძის მიერ 1916 წელს დაარსებული ქართველ ხელოვანთა საზოგადოება. ამ აქტიურობამ საბოლოოდ 1922 წელს გამოიღო შედეგი.

1922 წლის 8 მარტს, განათლების სახალხო კომისარიატის დადგენილებით, დაარსდა საქართველოს სამხატვრო აკადემია (ასევე ერქვა მას თავდაპირველად) - პირველი უმაღლესი სამხატვრო სასწავლებელი საქართველოსა და მთელ კავკასიაში, და ერთ-ერთი იმ სამ აკადემიას შორის (ლენინგრადის, რიგისა და თბილისის აკადემიები), რომლებიც საბჭოთა კავშირში ფუნქციონირებდა. სახალხო კომისარიატის ტექსტში ეწერა: ”აკადემია აგებული ცოცხალი ბუნების შესწავლის პრინციპებზე არსდება იმ მიზნით, რომ ხელი შეუწყოს პლასტიკური ყველა დარგის შესწავლას საქართველოში”.

პირველ ეტაპზე ჩამოყალიბდა 4 ფაკულტეტი: ფერწერის, ქანდაკების, გრაფიკის და ხუროთმოძღვრების. მოგვიანებით, 1925 წელს აკადემიის კერამიკული სკოლის ბაზაზე გაიხსნა კერამიკული სახელოსნო, ხოლო უკვე 1927 წლის შემოდგომაზე ქანდაკების ფაკულტეტთან დაარსდა კერამიკის განყოფილება.

1922 წლის 22 აპრილიდან აკადემიას მართავდა პროფესორთა საბჭო შემდეგი შემადგენლობით: გიგო გაბაშვილი, იაკობ ნიკოლაძე, ევგენი ლანსერე, მოსე თოიძე, იოსებ შარლემანი, ეღიშე თათევოსიანი, ჰენრიხ ჰრინევსკი, ანატოლი კალგინი, ნიკოლოზ სევეროვი.

1922 წლის 14 მაისს აკადემიის პროფესორთა საბჭოს სხდომაზე აირჩიეს აკადემიის პირველი რექტორი - ქართული სახელოვნებათმცოდნეო სკოლის ფუძემდებელი, პროფესორი გიორგი ჩუბინაშვილი. დაარსებისთანავე აკადემიაში მიიწვიეს საქართველოში იმ დროს მოღვაწე ცნობილი მხატვრები, მოქანდაკეები და არქიტექტორები. მალევე აკადემიის პედაგოგთა რიგებს შეუერთდნენ სხვადასხვა ქვეყანაში განათლებამიღებული მხატვრებიც: ლენინგრადში განსწავლული ნიკოლოზ კანდელაკი, საფრანგეთიდან დაბრუნებული ლადო გუდიაშვილი (1926), დავით კაკაბაძე (1928) და სხვ. თეორიულ დისციპლინებს ასწავლიდნენ ისეთი ცნობილი მეცნიერები, როგორებიც იყვნენ - დიმიტრი უზნაძე, შალვა ამირანაშვილი, ვახტანგ კოტეტიშვილი, შალვა ნუცუბიძე და სხვები.

1922-23 სასწავლო წელს აკადემიაში სწავლობდა 156 სტუდენტი, 1946-47 სასწავლო წელს - 270; 1973 წელს აკადემიაში 4 ფაკულტეტზე სწავლობდა 848 სტუდენტი და 204 პროფესორ-მასწავლებელი მოღვაწეობდა; 2011 წელს აკადემიაში 5 ფაკულტეტზე სწავლობდა 1380  სტუდენტი და 327 პროფესორ-მასწავლებელი მუშაობდა; ამ დროისათვის აკადემიაში 2030 სტუდენტს 339 პედაგოგი ასწავლის.

 მოდერნიზაცია - რეფორმები

1930 წლიდან სამხატვრო აკადემიამ რეფორმები განიცადა - 1929-30 სასწავლო წელს იგი ჯერ მკვეთრად გამოხატული საწარმოო განხრის უმაღლეს სამხატვრო ტექნიკურ ინსტიტუტად (უსტექინი) გადაკეთდა - შეიქმნა არქიტექტურული, ფერწერულ-საქანდაკო, კერამიკის და ლითოგრაფიის (პოლიგრაფიის) ფაკულტეტები.

1931 წელს ინსტიტუტი დაიხურა. იმავე წელს ზაფხულში კი სრულიად გაუქმდა. მის ნაცვლად, თბილისის პედაგოგიურ ინსტიტუტში შეიქმნა სახვითი ხელოვნების ფაკულტეტი, რომელიც მოკლებული იყო სათანადო ბაზას და შესაფერის პედაგოგებს. არქიტექტურული ფაკულტეტი შეუერთეს სამშენებლო ინსტიტუტს.

1933 წლის 1 თებერვალს სამხატვრო აკადემია აღდგა და სწორედ იმ დროიდან ეწოდა მას თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია. აღდგა ფერწერის, ქანდაკების, გრაფიკის, კერამიკის ფაკულტეტები, არქიტექტურის ფაკულტეტი კი - მხოლოდ 1937 წელს. (აღდგენის შემდეგ ფერწერის კათედრის გამგე იყო დავით კაკაბაძე, ქანდაკების - იაკობ ნიკოლაძე, ნახატის - მოსე თოიძე, კერამიკის - ალექსანდრე ფიცხელაური, ხელოვნების ისტორიის - შალვა ამირანაშვილი). პედაგოგებს შორის უკვე აკადემიის აღზრდილებიც გამოჩნდნენ: გიორგი სესიაშვილი, აპოლონ ქუთათელაძე, ლადო გრიგოლია, სიმონ ნადარეიშვილი, კორნელი სანაძე, სილოვან კაკაბაძე, კონსტანტინე მერაბიშვილი და სხვ. 1933 წლიდან ყოველწლიურად ტარდებოდა სტუდენტური ნამუშევრების გამოფენები.

სსრკ-ში მიმდინარე რეპრესიების კვალი სამხატვრო აკადემიასაც დაეტყო. XX საუკუნის 30-იან წლებში რეპრესიების ტალღამ აკადემიასაც გადაუარა: დახვრიტეს პროფესორები - ჰ. ჰრინევსკი, ვ. კოტეტიშვილი, ა. დუდუჩავა და სხვები. მაშინდელ ვითარებას კარგად ახასიათებს ერთ-ერთი ბრძანება: “გაირიცხოს ასისტენტი იოსებ გაბაშვილი (მომავალი ცნობილი ილუსტრატორი) ტროცკისტ X-სთან ურთიერთობის გამო”. ახალგაზრდა პედაგოგი ვალენტინ შერპილოვი კი სტუდენტებს შორის ”არასწორი იდეების” (იმპრესიონიზმის) პროპაგანდისთვის აკადემიიდან დაითხოვეს.

მძიმე გავლენა ჰქონდა აკადემიაზე მეორე მსოფლიო ომსაც. მასში 80-ზე მეტი მხატვარი მონაწილეობდა. მრავალი მათგანი დაიღუპა (თ. ბალანჩივაძე და სხვ.). ამ დანაკარგებისა და ბევრი სხვა სირთულის მიუხედავად, აკადემია განაგრძობდა მუშაობას და განვითარებას.

1943 წელს დაარსდა ხატვის კათედრა, რომელსაც სათავეში ჩაუდგა სერგო ქობულაძე; 1947 წელს, დავით კაკაბაძის ინიციატივით, შეიქმნა თეატრალური სახელოსნო, რომელსაც მხატვარი თავად ხელმძღვანელობდა (მოგვიანებით ამ მიმართულებას ცნობილი ქართველი თეატრის მხატვარი ფარნაოზ ლაპიაშვილი უძღვებოდა).

1940-იანი წლების ბოლოს 50-იანი წლების დასაწყისში საკმაოდ შეიზღუდა სტუდენტთა და პედაგოგთა შემოქმედებითი თავისუფლება. აკადემიიდან დაითხოვეს მხატვარი დავით კაკაბაძე.

1950-იანი წლების ბოლოს და 60-იანი წლების დასაწყისში აკადემიაში პედაგოგმხატვართა ახალი თაობა მოვიდა. ნიჭიერ მხატვრებთან თანამშრომლობა განაპირობებდა სკოლის მაღალ დონეს და ავტორიტეტს. სსრკ-ში განათლების სფეროს განახლების მოდერნიზაციის მიზნით,  XX საუკუნის 50- იანი წლების ბოლოს შეიქმნა სამხატვრო  აკადემიის  დახურვის საფრთხე. აკადემიის იმდროინდელი რექტორი (1959-1972), პროფესორი აპოლონ ქუთათელაძე აქტიურად ცდილობდა აკადემიის გადარჩენას. იგი არაერთხელ გაემგზავრა მოსკოვში, უმაღლეს მმართველ ინსტანციებში მხარდამჭერების მოძიებაც მოახერხა, რის შედეგადაც თბილისის სამხატვრო აკადემია დახურვას გადაურჩა. ამ პერიოდში დიდი ყურადღება მიექცა გამოყენებითი ხელოვნების დარგების განვითარებას.

1959 წელს შეიქმნა ქსოვილების მხატვრული გაფორმების, ტანსაცმლის მხატვრული მოდელირების, ხისა და ლითონის ნაკეთობათა და სამრეწველო ხელოვნების განყოფილებები.

1961 წელს გაიხსნა პლასტმასის ნაკეთობათა გაფორმების განყოფილება.

1961 წელს გამოყენებითი ხელოვნების ყველა მიმართულების ბაზაზე დეკორატიულ გამოყენებითი ხელოვნების ფაკულტეტი დაარსდა.

1966 წელს გაიხსნა რესტავრაციის განყოფილება, რომელიც 2004 წელს ფაკულტეტად იქცა.

1967 წელს, პროფესორ  ლევან  რჩეულიშვილის დიდი მცდელობით, ვახტანგ ბერიძისა და სხვათა მხარდაჭერით, შეიქმნა ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის ფაკულტეტი, რომლის პირველი გამოშვება 1972 წელს შედგა.

2003 წლიდან რექტორ გია ბუღაძის ხელმძღვანელობით სამხატვრო აკადემიამ რეფორმები განიცადა.

2005 წელს რესტავრაციის ფაკულტეტი ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის ფაკულტეტთან გაერთიანდა.

2005 წელს დაარსდა მედია ხელოვნების ფაკულტეტი, 2006 წლის იანვარში მას შეუერთდა ფოტოგრაფიის ინსტიტუტი.

დღეს სამხატვრო აკადემიაში ხუთი ფაკულტეტია: სახვითი ხელოვნების; არქიტექტურის; რესტავრაცია/ კონსერვაციის და ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის; დიზაინის; მედიახელოვნების.

სამხატვრო აკადემიის დაარსების იდეა პირველი დამოუკიდებელი რესპუბლიკის პერიოდში ჩაისახა, განხორციელდა კი შემდგომ, ბოლშევიკების შემოჭრიდან რამდენიმე თვეში. მაშინ აკადემიას საქართველოს  სამხატვრო  აკადემია ერქვა. შემდეგ, 1931წ. მოულოდნელად ის დახურეს, 1933წ. კი ასევე მოულოდნელად აღადგინეს, როგორც თბილისის სამხატვრო აკადემია. აკადემიისათვის სახელის შეცვლა სრულიად გააზრებული იყო ახალი მმართველების მიერ; მათ სურდათ, სამხატვრო აკადემია წარმოჩენილიყო არა როგორც დამოუკიდებელი ქვეყნის უმაღლესი სახელოვნებო უნივერსიტეტი, არამედ - საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთი რიგითი  რეგიონის  უმაღლესი  სასწავლებელი. საერთოდ,  უფროსი  თაობის  მხატვრები  ძალზე  ხშირად სიამაყით უსვამდნენ ხაზს იმ ფაქტს, რომ აკადემია საბჭოთა კავშირში მხოლოდ სამი იყო - რიგაში, ლენინგრადში და თბილისში. თუმცა, იმ დროს მოსკოვშიც არსებობდა სურიკოვის სახელობის უმაღლესი სამხატვრო უნივერსიტეტი. სრულიად გასაგებია, თუ რა აძლევდა უფროსი თაობის მხატვრებს სიამაყის საფუძველს. თუმცა, ისიც  უნდა  ითქვას,  რომ ამ სახელს - “აკადემიას”  ხშირად დიდი პრობლემები შეუქმნია და დღესაც ქმნის, რადგანაც ყველა დასავლურ ქვეყანაში “აკადემია” პროფესიულად ორიენტირებულ სკოლას ნიშნავს და არა უმაღლეს აკადემიურ საუნივერსიტეტო ინსტიტუციას.  საჭირო იყო 2003 წლიდან ქვეყანაში  სწრაფად  და რადიკალურად  მიმდინარე  საგანმანათლებლო   რეფორმას არ “დაეზიანებინა” ის სტატუსი, რომელიც თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემიას ოდითგანვე  ჰქონდა  ანუ  აკადემიის სტატუსი რეალურად უმაღლესი სკოლის - უნივერსიტეტის შესაბამისი დარჩენილიყო.  სწორედ უმაღლესი აკადემიური ინსტიტუციის სტატუსის შენარჩუნების მიზნით შემუშვდა ე.წ. ქოლგის პრინციპი, რომელიც ყველა სასწავლო საფეხურს მოიცავდა, დაწყებული სახელობო-პროფესიულიდან უმაღლესი აკადემიურით დაგვირგვინებული. ეს ნიშნავდა, რომ საგრძნობლად  უნდა გაძლიერებულიყო  ინტელექტუალურ-შემოქმედებითი ფაქტორი და ამის საფუძველზე სხვადასხვა საფეხურზე სწავლებისათვის შექმნილიყო ახალი პროგრამები, ახალი მეთოდიკითა და სწავლების თანამედროვე პრინციპების გათვალისწინებით. ამისათვის აკადემიის სტრუქტურის რეორგანიზება მოხდა.  არსებული სამი ფაკულტეტი სახვითი, დიზაინი და არქიტექტურა - ხელუხლებლად დარჩა. რესტავრაციის სპეციალობა, როგორც ერთ-ერთი სამეცნიერო დარგი ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის მიმართულებას შეურთდა და ახალ ფაკულტეტად (რესტავრაციის, ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის ფაკულტეტი) ჩამოყალიბდა. ამას დაემატა მედიის ფაკულტეტი, რის შედეგადაც შეიქმნა ხუთი სტრუქტურა (ფაკულტეტი) თავისი დარგობრივი განშტოებებით. მალევე ძალზე გაძლიერდა რესტავრაცია-კონსერვაციის მიმართულება, რადგან, ერთის მხრივ, მოხერხდა თანამედროვე აპარატურით აღჭურვილი სრულყოფილი ბაზის, ახალი ქიმიური თუ ბიოლოგიური ლაბორატორიების შექმნა, რამაც შექმნა პირობები ამ დარგში სამეცნიერო-კვლევითი მუშაობისათვის; მეორე მხრივ, ხელოვნების ისტორიის და თეორიის მიმართულებასთან კავშირმა კიდევ უფრო გააფართოვა ამ დარგის თვალსაწიერი. თამამად შეიძლება ითქვას, რომ დღეს საქართველოში კულტურული მემკვიდრეობის რესტავრაცია-კონსერვაციის დარგში თანამედროვე სტანდარტების შესაბამისი უნიკალური სასწავლო და სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრია. თეორიის და პრაქტიკის ურთიერთჰარმონიული შეთანხმებისა და ურთიერთშეთავსების გზით, ბოლონიის პროცესის მოთხოვნების კვალდაკვალ, მიუხედავად სირთულეების, აკადემია გადავიდა სამსაფეხურიან უმაღლესი აკადემიური სწავლების სისტემაზე (ბაკალავრიატი, მაგისტრატურა, დოქტორანტურა). განხორცილდა პერ-კაპიტას პრინციპი, ანუ ფაკულტეტებს სრული ფინანსური ავტონომია მიენიჭა.

უკანასკნელ პერიოდში. Erasmus+ICM გაცვლითი პროგრამები ხორციელდება ევროპის  უნივერსიტეტებს შორის გაფორმებული საპარტნიორო ხელშეკრულების ფარგლებში. 

სამხატვრო აკადემიის სხვა შენობები 

ცენტრალური ნაგებობის გარდა, სამხატვრო აკადემიას ეკუთვნის რამდენიმე შენობა, სადაც აკადემიის სასწავლო პროგრამების ნაწილის სწავლება მიმდინარეობს. მათ შორისაა, თაბუკაშვილის N 5-ში მდებარე ისტორიული შენობა, რომლის ნაწილი 2006 წლიდან სამხატვრო აკადემიის რესტავრაციის ფაკულტეტის მფლობელობაში გადავიდა (შენობას მინიჭებული აქვს კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი). აქ განთავსებულია არქიტექტურის, დაზგური ფერწერის, ქვის, მინის, კერამიკისა და ლითონის რესტავრაციის სახელოსნოები; ასევე, დიაგნოსტიკური კვლევითი ლაბორატორია (ქიმიური და ბიოლოგიური). აქვეა მცირე ბიბლიოთეკა, საკონფერენციო დარბაზი და ერთი აუდიტორია.

2007 წელს სამხატვრო აკადემიას შეუერთდა იაკობ ნიკოლაძის სახელობის სამხატვრო სასწავლებელი (ქუჩიშვილის N 9).  შენობა ავარიულია და მზადდება სარეაბილიტაციო პროექტი.   

გაბაშვილის ქუჩა N10-ში  მდებარე შენობაში განთავსებულია დიზაინის ფაკულტეტის მიმართულებების  ხის, მინის, ლითონის, სამრეწველო დიზაინის სახელოსნოები. III სართულზე განთავსებულია სამრეწველო ინოვაციების ლაბორატორია (ყოფილი ფაბლაბი, რომელიც 2016 წელს შეემატა სამხატვრო აკადემიას). სამხატვრო აკადემიის სამრეწველო ინოვაციების ლაბორატორია 

1981 წელს შარდენის ქუჩა N19-ში მდებარე შენობაში განთავსდა ქსოვილების კათედრის შემოქმედებითი ლაბორატორია. ნამუშევართა დიდი რაოდენობის გამო, გივი ყანდარელისა და თამაზ ნუცუბიძის ინიციატივითა და მსოფლიო ბანკის მხარდაჭერით, 2001 წელს მოხდა შენობის რეაბილიტაცია; კოლექციისათვის გამოიყო კიდევ ერთი სართული და დაარსდა გობელენის მუზეუმი. მუზეუმს წლების განმავლობაში ხელმძღვანელობდნენ მისი დაარსების ინიციატორები.

 მუზეუმი

1928 წელს სამხატვრო  აკადემიის რექტორის ცნობილი კრიტიკოსისა და ხელოვნებათმცოდნის ალექსანდრე დუდუჩავას თაოსნობით , აკადემიის სტუდენტთა და საუკეთესო ნამუშევრების  ფონდი შეიქმნა,  საფონდო  კოლექციები გაამდიდრა საქართველოს  სამხატვრო აკადემიის  (იმჟამინდელი სახელწოდება)   პროფესორ მასწავლებელთა  და მათ საკუთრებაში  არსებული სხვ. გამოჩენილი ოსტატების  ტილოებმა:  დროთა განმავლობაში  ხელოვნების სხვადასხვა დარგის   (მეთუნეობა , თექა, ჭედურობა, ტიხრული მინანქარი და სხვ.) ნამუშევრები, დეკორატიული ხელოვნების ნიმუშები.

1990-იან წლების ფონდის ბაზაზე  შეიქმნა მუზეუმი , რომელიც განთავსდა  სამხატვრო აკადემიის  სათაო  შენობის მეორე სართულზე, გვიანირანული  მხატვრული სტილით  მორთულ დარბაზებში  (საზოგადოებისათვის ცნობილი –    სარკეებიანი დარბაზების სახელით).

მუზეუმის ფონდებში  დღეისათვის დაცულია  ხელოვნების სხვადასხვა დარგის  გამოჩენილ ოსტატთა  1000-ზე მეტი ნამუშევარი სახელდობრ – გიგო გაბაშვილის  ისეთი მნიშვნელოვანი  ტილოები, როგორიცაა : “ ხევსურთ  ღრეობა “,  “ხევსურები სადარაჯოზე“, “თხების  საძოვარზე“, “ავტოპორტრეტი”, “სამი გენერალი“, “სამარყანდის ბაზი” (2003-2014 წლებში ნამუშევრები  დროებით ინახებოდა  თიბისი ბანკის სათაო შენობაში),  ელენე ახვლედიანის  “თელავის კუთხე”,  ალექსანდრე  ციმაკურიძის  „ბოტანიკური ბაღი “,  მოსე თოიძის “მარიამ დედოფალი “, მოხუცი  ქალი”, “მხატვრის სახელოსნოში”,  კირილე ზდანებიჩის “ნატურმორტი”, თამარ ბალანჩივაძის “კაცი თეთრი ჩალმით” და სხვ.

ფონდსაცავის მნიშვნელოვან კოლექციებს ქმნიან  მეოცე საუკუნის  20-50 წლების სტუდენტების, შემდგომში აღიარებული  ოსტატების ბორის ტირაცევის, კორნელი სანაძის, ედუარდ ამბოკაძის, დიმიტრი ხახუტაშვილის, ლევ ბოიახჩიევის, ლევან ცუცქირიძის, რენო თურქიას, ოლეგ მიშინის და სხვ. საკურსო და  სადიპლომო ნამუშევრები.

სამხატვრო აკადემიის  დაარსებისთანავე ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს  მიმართულებათ იქცა  მეთუნეობის სხვადასხვა დარგი. შესაბამისად სამუზეუმო ფონდები  დროთა განმავლობაში გამდიდრდა  თიხისა და ფაიფურისაგან  დამზადებული შესანიშნავი  ნამუშევრებით (ავტორები – ზურაბ მაისურაძე, ალექსანდრე ფიცხელაური, რევაზ იაშვილი,  ალდე კაკაბაძე, ნანა ბოტკოველი, ოთარ მუხიგული  და სხვ.).

 

Vladimer (Valo) Imerlishvili. ვლადიმერ (ვალო) იმერლიშვილი.

საქანელა.  ფუნქციონალური  სკულპტურა. ხე, რკინა. / Swing. Functional sculpture. Wood, iron. 300X300X75 cm. 2020  

კატალოგი  / Exhibition Catalog

საქანელა შეზღუდული მოძრაობით. 
ალექსანდრა გაბუნია.

2020 წლის 14 ივნისი 

ვლადიმერ   იმერლიშვილი  თავისი  თაობის ერთ-ერთი  მნიშვნელოვანი ხელოვანია.  XXI საუკუნის პირველ ათწლეულში თანამედროვე ხელოვნებას და ამ პერიოდში ასპარეზზე გამოსულ თაობას, და შესაბამისად, ვლადიმერ იმერლიშვილსაც, სოციოკულტურულმა ცვლილებებმა შემოქმედებით თავისუფლებასთან ერთად კულტურის პოლიტიკისა და ახალი იდენტობის შემქმნელის ფუნქციაც მიანიჭა. ვ.იმერლიშვილის  მიერ  განხორციელებულმა სივრცულმა  „მისტერიებმა“,  შოთა რუსთაველის სკულპტურამ კიევში (2007წ.) და შემდეგ, ირაკლი ჩარკვიანის სკულპტურამ (თანაავტორი  როკო ირემაშვილი) თბილისში (2016წ.), საბჭოთა ეპოქიდან გამოყოლილი, ურბანული ქანდაკებების  „გაგების“  კორექტირება დაიწყეს.

    ირაკლი ჩარკვიანის სკულპტურა. (თანაავტორი როკო ირემაშვილი).  დედა ენის ბაღი. თბილისი. 2016 

ვ. იმერლიშვილი ბოლომდე დისტანცირდა სამხატვრო აკადემიაში ნასწავლი საბჭოთა  მემკვიდრეობიდან,  აკადემიზმიდან   ნასაზრდოები სახვითი  მანერისგან ფორმა კონცეფტ-ფორმამდე  განავითარა.  მაგ.: ვ. იმერლიშვილის შოთა რუსთაველის სკულპტურა თავიდან ბოლომდე ასახავს იდეას შოთა რუსთაველის შესახებ.  სკულპტურა ქვის ფორმაშია  განხორციელებული  და იერუსალიმის ჯვრის მონასტრიდან  შოთა  რუსთაველის ფრესკის ასლით საზრდოობს (გამოყენებულია დ. ცხადაძის ფოტო, გადაღებული იერუსალიმის  ჯვრის  მონასტერში შოთა რუსთაველის ფრესკის ჩამოფხეკის ფაქტამდე ცოტა ხნით ადრე). ფრესკაზე დასავლური რენესანსის აღმოსავლელი წინამორბედი  შოთა რუსთაველი კურთხევის გამომთხოველი მზერით შეჰყურებდა წმიდა იოანე დამასკელსა და წმიდა მაქსიმე აღმსარებელს და საუკუნეებში ატანდა  მავედრებელი ხმა: „ამის დამხატავსა შოთას შეუნდვეს  ღმერთმან. მინ! რუსთველი“. რუსთაველის გამოსახულების  პროექცირებით სკულპტურა ღამე  ნათდება. განზოგადებული ქვის ფორმა არ  გახლავთ მყარი მონაცემების  მქონე  და დღის სხვადასხვა მონაკვეთში მისი იერსახე იცვლება. ემოციური თუ  ექსპრესიული შტრიხები  შეტანილია  ფორმის  ფარგლებშივე. ფორმის შუქით ამგვარი მოდელირება ცნობიერების,  გონების გასხივოსნების  იდეის მატარებელია. ხელოვანი თანამედროვე სააზროვნო მოდელებს იზიარებს, თუმცა ქართულ პლასტიკურ ტრადიციასთან კავშირი  ვლინდება  ქართული რელიეფისთვის დამახასიათებელი ბლოკურობის პრინციპით, როგორც ფორმაზე დატანილი ინფორმაცია და ამასთან ეთნოკულტურული იდენტობის ვიზუალურ ფორმაში ტრანსფორმირების უწყვეტი პროცესი.

       შოთა რუსთაველის სკულპტურა/სკვერი. ქვა, პროექცია, ბრინჯაო. რუსთაველის სკვერი. კიევი. 2007

 ვ. იმერლიშვილი  ერთ-ერთი  პირველია ვინც უბრანულ სივრცეებში ქვის და ლითონის  ინსტალაციების კეთება დაიწყო.   სივრცეში შემოტანილი სამუშაო მასალის სამგანზომილებით მოცულობას ის შლის შემადგენელ კომპონენტებად,  მაგ.: 1923 წელს დახვრეტილ მამულიშვილთა მემორიალი თბილისში (2018წ.). ნათელია ახალგაზრდა ხელოვანის უნარი დაიმორჩილოს არა მხოლოდ სივრცე, არამედ დაიმორჩილოს დროც. მან დაიწყო საჯარო სივრცეების ლიბერალიზაცია,  მაგ.: „მოუჭრელი ხე  (ტრანსფორმაცია)“ და  პროექტი „განზოგადებული ფიგურების ურბანულ სივრცეში ინტერვენცია“ (2019წ.).  მისი ხელოვნება  საჯარო სივრცის ხელოვნება ხდება და სოციუმის ჩართვაზე, თანამონაწილეობაზე არის ორიენტირებული. შემდეგ  ეტაპზე უკვე მისი  მცირე განზოგადებული ობიექტები თუ ციფრული გრაფიკები არა მხოლოდ ესთეტიკური კოდის, არამედ კრიტიკული მესიჯების მატარებლებლებიც ხდებიან.

უჯრედი 23. 1923 წელს დახვრეტილ მამულიშვილთა მემორიალი.ქვა, ლითონი, ხმოვანი რიგი. ვაკის პარკი, თბილისი. 2018

ფორმირება. ოქსიდირებული რკინა. რუსთავი. 2017

განზოგადებული ფიგურების ურბანულ სივრცეში ინტერვენცია.რკინა, ხე, ტერაკოტი. 2019

თემიდა თბილელი. ციფრული გრაფიკა. 2017

ვ. იმერლიშვილი  მასალებს  ბოლომდე ითვისებს და გრძნობს  (ბუნებრივი ქვა, ხე, რკინა). მის სამუშაო ინსტრუმენტარიაში სტილის დეცენტრელიზაციის პროცესი მასალაში რეგულირდება, როცა მხოლოდ მასალის ბუნებრივ თვისებაზე, ზომიერებაზე, თანმიმდევრულობაზე კეთდება აქცენტი. ხოლო  მასალის ფერადი ნარაცია (ხის ფერი, რკინის ფერი) მნიშნელოვანი ხდება როგორც ემოციური, სენსორული თუ აზრობრივი აქცენტების  დასაზუსტებელი მექანიზმი.

ვალო იმერლიშვილი, დიდი რყევა (საქანელა) -  იხ. ვიდეო.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის პროექტის „თანამედროვე ხელოვნების გალერეა"  ფარგლებში  განხორციელებული ვ. იმერლიშვილის   პროექტი ,,დიდი რყევა“ („საქანელა“) ფუნქციონალური სკულპტურა, როგორც ინსტალაცია, შეიქმნა თბილისის ისტორიის  მუზეუმის  საგამოფენო სივრცეში ექსპონირებისთვის. ხის ორი ცხენით წარმოდგენილი სამმეტრიანი ინსტალაცია დასავლეთისა და აღმოსავლეთის არსებითი მახასიათებლების მხატვრულ კვლევას  ეძღვნება.  ქართული ცნობიერების  ეს ერთგვარი ორი საწყისი, საქართველოს გამორჩეული გეოგრაფიული მდებარეობითაც აიხსნება. ყოველთვის ქმნიდა ტრაგედიას მრავალი საუკუნის მანძილზე, გეოგრაფიულ გასაყარზე არსებობა - როდესაც აღმოსავლეთსაც დავცილდით და ვერც დასავლეთს ვეზიარეთ. ეს ორი არქეტიპული „არსება“  ვიზუალურად   თითქმის  იდენტურია.  ისინი  ერთმანეთს  ავსებენ და განაპირობებენ  ერთმანეთის არსებობას.  თითოეული მათგანის ,,ცალმხრივობის  საფრთხე“  მეორის დახმარებით გადაილახება. მისი ესთეტიკა მოგვაგონებს „ეგვიპტის სფინქსსაც და პარიზის ქიმერასაც“. ცხენებს  შორის  რკინის  საქანელაა, რომელიც მათ  აერთიანებს.  ორი მდგომარეობაა  მოცემული  ერთ ობიექტში -  სტატიკაში დინამიკა.  საქანელას  მოძრაობა შეზღუდულია და მხოლოდ 70-გრადუსამდე მიდის. ავტორი საქანელას მოძრაობის არასრულ  ციკლურობაზე საუბრობს.  ნამუშევარი  ცივილიზაციათა  შორის არსებული წინააღმდეგობების,  დიდი  რყევების, შეზღუდული  მოძრაობების,  ამასთანვე,  მანევრირების და ბალანსის იდეას  განასახიერებს. აღნიშნული  აზრობრივი  აქცენტები წინა პლანზეა  წამოწეული და  ფიგურების ხისტი პლასტიკაც მას ექვემდებარება. ამგვარი იერარქია ცხენების განზოგადებულ სახეხატებას წარმოქმნის და განსხვავებული  დროისა და  სივრცის  აღქმა  შემოაქვს. საინტერესოა ნამუშევრის სამომავლო კონტექსტიზაციის პროცესი. ერთი მხრივ, როგორ აიტანს ნამუშევარი სამუზეუმო სივრცის ჰერმეტულობას და მეორე მხრივ,  ლადშაფტში საკუთარი დრო-სივრცული პარამეტრების მონიშვნის პროცესი (კოვიდ-19-ის  პანდემიით გამოწვეული შეზღუდვების გამო გამოფენის  პრეზენტაცია გაიმართა მხოლოდ ონლაინ რეჟიმში, 19 მაისს, მუზეუმების საერთშორისო დღესთან დაკავშირებით).

აბსტრაგირებამდე მისული ფორმის განზოგადება ვ.იმერლიშვილის ხელწერაა. ხელოვანი პლასტიკაში  დრო-სივრცული პარამეტრების ძიების პროცესმა  საკუთარი პლასტიკური ქრონოტოპის გამომუშავებამდე მიიყვანა. კერძოდ, ვ.იმერლიშვილმა  შექმნა ინსტალაცია, რომლშიც ცხადად ჩანს, როგორ ხდება დროით კატეგორიაში განფენილი და სივრცობრივ კატეგორიაში მოაზრებული „საქანელა“ კულტურის არტეფაქტი;  ხოლო  „საქანელა    შეზღუდული  მოძრაობით“,   როგორ აქცევს   დრო-სივრცულ მისეულ  ფორმაში  ქართველთა  მნიშვნელობისა  და  ადგილის განსაზღვრის პროცესს. 

მცირე პლასტიკა.

ვლადიმერ (ვალო) იმერლიშვილი დაიბადა 1981 წელს, დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემია, ქანდაკების სპეციალობით. მონაწილეობდა არაერთ საერთაშორისო გამოფენაში.  საქართველოსა და აღმოსავლეთ ევროპაში განხორციელებული მრავალი პროექტის ავტორია. ცხოვრობს და მუშაობს თბილისში.

ძირითადი პროექტები:

2017-2020  - „დიდი რყევა (საქანელა)“, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის პროექტი.  თბილისი, საქართველო.  კურატორი: ალექსანდრა გაბუნია.

2018-2019 - სკულპტურული ობიექტები ურბანულ სივრცეში/,,შენი სახლი ჯიქიაზე“, თბილისი, საქართველო.

2018 -  „უჯრედი 23“,  1923 წელს დახვრეტილ მამულიშვილთა მემორიალი ვაკის პარკში. თბილისი საქართველო.

2017 - „ფორმირება“.  რუსთავი, საქართველო.

2016 - ირაკლი ჩარკვიანის სკულპტურა დედა ენის ბაღში - თბილისი, საქართველო.  თანაავტორი: როკო ირემაშვილი.

2013-2016 - ფუნქციონალური სკულპტურები ნიქოზში, საქართველო. 

2015 – ვალდორფის სკოლის ჭიშკარი, თბილისი, საქართველო.

2009-2010 - მანათობელი სკულპტურები ბათუმის ბულვარში, საქართველო.

2007 - შოთა რუსთაველის სკულპტურა/სკვერი. კიევი, უკრაინა.

Swing. Functional sculpture. Wood, iron. (Detail). 2020

Alexandra Gabunia
Art critic, curator
Vladimer (VALO) Imerlishvili is one of the most important artists of his generation. Vladimer Imerlishvili is one of the most important actors of his generation. In the first decade of the 21st century, social-cultural changes gave creative freedom to the contemporary art and the generation of the period, including Vladimer Imerlishvili, as well as the function of a creator of policy of culture and a new identity. Valo Imerlishvili's dimensional "Mysteries", Shota Rustaveli's sculpture in Kiev (2007) and Irakli Charkviani's sculpture (co-author Roko Iremashvili) in Tbilisi (2016) began to correct the "understanding" of urban sculptures of the Soviet era.

 Valo Imerlishvili has completely distanced himself from the Soviet legacy he learned at the Academy of Arts, the fine manner he nurtured from academism, and through transformation-interpretation, he has developed the form to the concept-form. For example: Shota Rustaveli's sculpture created by him reflects the idea of Shota Rustaveli from the beginning to the end. The sculpture is made of stone and is nourished from a copy of Shota Rustaveli's fresco in the Jerusalem Cross Monastery (photo of D. Tskhadadze, taken at the Jerusalem Cross Monastery, shortly before the Shota Rustaveli's fresco was scraped off). On the fresco, Shota Rustaveli, the eastern forerunner of the Western Renaissance, stared at St. John of Damascus and St. Maximus the Confessor with a request for blessings, and for centuries he uttered a pleading voice: "May God bless Shota, who painted this. Amen! Rustveli". By projecting the image of Rustaveli, the sculpture is lit at night. The generalized shape of the stone does not have specific characteristics and therefore its appearance changes at different times of the day. Emotional or expressive traits are included within the form. Such modeling of form by means of light is the bearer of the idea of consciousness, the radiance of the mind. The artist shares contemporary thinking models, but the connection with the Georgian plastic tradition is revealed by the principle of blockage typical for the Georgian relief, as the information marked on the form and, at the same time, the continuous process of transformation of ethnocultural identity into visual form.

 Valo Imerlishvili was one of the first to start installing stone and metal installations in urban areas. He disintegrates the three-dimensional volume of the working material as constituent components, for example: the Memorial of the Patriots shot in 1923 in Tbilisi (2018). It is clear that the young artist has the ability to obey not only space but also time. He began liberalizing public spaces, such as the "Uncut Tree (Transformation)" and project "The Intervention of Generalized Figures in Urban Space (2019). His works become the art of public space and are focused on the involvement of society and participation. At a next stage, his small generalized objects or digital graphics become the carriers not only of the aesthetic code, but also of critical messages.

 Valo Imerlishvili  completely assimilates and feels the materials (natural stone, wood, iron). In his working toolbar, the process of decentralization of style is regulated in the material, when only the natural properties, moderation, and consistency of the material are emphasized. And the colorful narration of the material (wood color, iron color) acquires meaning as a mechanism for clarifying emotional, sensory or mental accents.

 Valo Imerlishvili's project "Big Wave" ("Swing"), was created to be exhibited in the exhibition space of the Tbilisi History Museum within the frame of the Georgian National Museum's project "Contemporary Art Gallery". The three-meter installation presented with two wooden horses is dedicated to an artistic study of the essential features of the West and the East. These two beginnings of Georgian consciousness are also explained by the distinctive geographical location of Georgia. It has always been a tragedy for the country to have been at a geographical crossroads for many centuries - when we separated from the East and did not become a part of the West. These two archetypal "creatures" are visually almost identical. They complement each other and condition each other’s existence. Each of them overcome the "threat of one-sidedness" with the help of the other. Its aesthetics are reminiscent of "the Egyptian Sphinx and the Parisian Chimera".

The iron swing between the horses unites them. Two objects are given in one object - dynamics in statics. The movement of the swing is limited and only goes up to 70 degrees. The author talks about the incomplete cyclicity of the swing movement. The work embodies the idea of contradictions between civilizations, great fluctuations, limited movements, as well as maneuvering and balance. These semantic accents are presented in the foreground and the rigid plasticity of the figures also subordinates to it. Such a hierarchy creates a generalized depiction of horses and brings a different perception of time and space. The process of future contextualization of the work is interesting. On the one hand, how the work bears the hermeticity of the museum space, and on the other hand, the process of marking one's own time-space parameters in the landscape (Due to limitations caused by the pandemic of Covid-19, the presentation of the exhibition was held only online, on May 19, in connection with the International Museum Day).

The generalization of the almost abstract form is Valo Imerlishvili's handwriting. The process of searching for time-space parameters in the art of plastics led to the development of its own plastic chronotope. In particular, Valo Imerlishvili created an installation, which clearly shows how the "swing", which is scattered in the time category and is considered in the spatial category, becomes an artifact of culture; And  how the "Swing with limited movement" will turn the process of determining the importance and place of Georgians in the space-time form.

 Vladimer (Valo) Imerlishvili was born in 1981, graduated from the Tbilisi State Academy of Arts, specializing in sculpture. Participated in numerous international exhibitions. He is the author of many projects implemented in Georgia and Eastern Europe. He works and lives in Tbilisi.
 Main projects:

 2017-2020 -Swing, project of the Georgian National Museum. Tbilisi, Georgia. Curator: Alexandra Gabunia.

2018/2019 - Sculptural objects in the urban space / "Your house on Jikia street", Tbilisi, Georgia. 
2018 - "Cell 23", a memorial to the patriots shot in 1923 in Vake Park. Tbilisi Georgia.
2017 - "Formation". Rustavi, Georgia.

2016 - Sculpture of Irakli Charkviani (co-author R. Iremashvili) in Deda Ena Square,Tbilisi, Georgia.

2015 - Waldorf School Gate, Tbilisi, Georgia.

2013/2016 - Functional sculptures in Niqozi, Georgia.

2009/2010 - Illuminated sculptures on Batumi Boulevard, Georgia.

2007 - Sculpture of Shota Rustaveli in Kiev, Ukraine.