ალექსანდრა გაბუნია. კაკო. Kako.

 LISETTE ALIBERT-ის გალერეა. პარიზი. 2008 

კაკომ, როგორც დემიურგმა ჯერ ფერადოვანი სამყარო შექმნა, ხოლო შემდეგ მისი ილუსტრირება დაიწყო. ფერის განსაკუთრებული შეგრძნებითა და იუმორით შექმნილ სამყაროში მან ბავშვობა და ოცნება მოიაზრა.

კოლექცია, რომელსაც კაკო გვთავაზობს, წითელი, ცისფერი, მწვანე  ფერადოვანი ლაქებით იქმნება, რომლებიც დაუდევრად მიხატულთვალებიანი გეომეტრიული სხეულების მქონე პერსონაჟების მონოლითურ, სახასიათო პროფილებსა და   ანფასში წარმოდგენილ გროტესკულ პორტრეტებში გარდაისახებიან.

თბილისში დაბადებული მხატვრის სამყარო ასოციაციების შეკრული ჯაჭვია, რაღაც საერთო მოგონებებით საერთო განწყობას, რომ ექვემდებარება. იგი ბიბლიურ ”გამოსვლას” და პორტრეტულ სერიებს თავისებური კუთხით ეხება, ასევე წარმოაჩენს ”ორ მეფეს” ან ”დიდ წითელ ჩიტს”, ”სახლებს” და ”რკინიგზელებს”, ან თავის ნამუშევრებს უბრალოდ არ არქმევს სახელებს.

ქართულ ემოციურ რეალიზმზე და ამ რეალობის სუბიექტურ მიდგომაზე დაფუძნებული კაკოს ფერწერული კულტურის დემონსტრირება დამოუკიდებელ, საუცხოო სტილში ვლინდება და ლიტერატურული ქვეტექსტით პრიმიტივიზმს, ინფანტილიზმს და იუმორსაც შეიცავს.

ილუზია უსაზღვროა, კაკოს ნამუშევრები შეუძლებელია გაანალიზო ან გადმოსცე, ისინი მხოლოდ დაახლოვებით აღწერას ექვემდებარება.

იგი ორგანზომილებიან სივრცეს გვთავაზობს, სადაც სტატიკაა გამეფებული და მხოლოდ ჭრელი, ფერადოვანი შეგრძნებებია თანაბარუფლებიანი და იერარქიის მიღმა არსებობენ. ამასთანვე, მისი ფერი სიბრტყიდან ყოველ წუთას მზად არის სიღმეში გაიხსნას, მაგრამ ეს სიღრმე კაკოსთვის არ არის აქტუალური.

მოკლედ, რომ განვსაზღვროთ, კაკოს ნაუშევრების ყოფიერება იდეტიფიცირებულია ფერთან და ჭარბად შეიცავს უშუალოდ ფერწერის ისტორიასთან კავშირის განცდას. ფერთან დამოკიდებულებით იგი ყოფიერების საერთო ხატებას ქმნის. სხვა დანარჩენი ოპტიკური ილუზიაა. მშვიდ, ნეიტრალურ ფონზე დაკვირვებისას აღმოვაჩენთ, რომ მას გააჩნია ფორმა და ლოკალიზაცია, რომელიც გადაზრდილია ფერადოვან პორტრეტებსა და ფიგურატიულ კომპოზიციებში. ერთმანეთზე დადებული ფერადოვანი ნაჭრები ფერის ფაქტურას განსაზღვრავენ, როგორც ერთგვარ ტოპოლოგიურ სივრცეს, რომელსაც უფრო პირველყოფილ, არქეტიპულ ძირებთან მივყავართ.

უფრო კონკრეტულად კი, ძნელი სათქმელია კაკოს ფერი ფიქტიურ სიღრმეზეა დადებული თუ ტილოს რეალურ ზედაპირზე. იგი ქმნის ფერწერულ სივრცეს გარეგნულ და შინაგან დიფერენციაციამდე. გართულებული წერის მანერით გარემოსა და სამოსელის მოაზრებისას ფერი დეკორატიულ-კვადრატული ფორმებისაკენ მიისწრაფვის, მაგრამ მხატვრისათვის ფერის თავისუფალი არსებობა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე თუნდაც მცირე ფორმაში კრისტალიზებული ფერი. ამგვარ ანტინომიებშია მისი შემოქმედების ხიბლი.

პროფილში მარჯვნივ ან ძირითადად მარცხნივ ინტროვერტული პერსონაჟების სილუეტები საკუთარ გრძნობელობაზე კონცენტრირებული, სუფთა, ლოკალური ფერის ზღუდით ინარჩუნებენ თავიანთ განზომილებას, სადაც არავისი შეშვება არ უნდათ. თუმცა ანატომიურად შეუფერებელ ადგილებზე მიხატული თვალებისა და გარეთ მიმართული მზერით ძლიერ კონტაქტს ამყარებენ გარე სამყაროსთან. ამგვარი წინააღმდეგობრივი მხატვრული ლოგიკა გენიალურია.

მაშასადამე, კაკოს ნამუშევრებს შევყავართ მყუდრო და დახვეწილი ირონიით აღსავსე სამყაროში. ოსტატური ფერწერული მანერით შესრულებული პერსონაჟები სავსეა სიყვარულითა და შინაგანი დრამატიზმით და ამასთანვე, აღძრავს ბავშვობის განცდებს, რომელიც დიდხანს დაგამახსოვრდება და ცდილობ არაერთხელ ნახო და მასში დეტალები აღმოაჩინო. კაკოს არ ეშინია იყოს პრიმიტიული. პერსონაჟების ხისტი პლასტიკა პოზიტიურ განწყობას ქმნის, ხოლო ჭვრეტისას უდიდეს სიამოვნებას აღძრავს.

პროფესიით ხელოვნების ისტორიკოსის, კაკოს ცოდნა, გამდიდრებულია ტრადიციული ქართული მონუმენტური ფერწერის, საქანდაკო პლასტიკის, ჭედურობის, მინანქრისა და კერამიკის დარგებით. კაკოს მხატვრულმა ხელწერამ, გამოყენებული მასალის მაქსიმალური შეგრძნებით, ასევე თავი იჩინა განსხავებულ ტექნიკებში. იბადება ილუზია მხატვრის ყოვლისშემძლეობისა , რომელიც შემოქმედებით ექსტაზში ტილოდან ქაღალდზე, გობელენზე, სკულპტურაზე ან თავისი არჩევით სხვადასხვა მედიებზე გადაინაცვლებს.

და ბოლოს, კაკოს ყველა ნამუშევარი უკლებლივ  სამკაულივით ატარებს ავტორისეულ ხელმოწერას ქართული ასოებით - ”კაკო”, როგორც უცხოური, საკუთარი წერის სისტემის ერთგვარ ეტიმოლოგიურ გზავნილს; ერთგვარ ინფორმაციას ისტორიული მეხსიერებიდან, რომელიც გარკვეულ კულტურულ დისტანციაზე აღიქმება, როგორც ორნამენტი და ყველა შესაძლო ინტერპრეტაციით აცდუნებს მაყურებლის წარმოსახვას, ჯერ კიდევ ბოლომდე ამოუცნობი, პატარა ქვეყნის კულტურულ სამყაროზე შავი ზღვისპირეთიდან.

          

Alexandra Gabunia.2008

Traduction Thea Tsouloukiani

Kako, tel un démiurge, se créa d’abord un univers de couleurs pour ensuite l’illustrer en y mêlant son enfance et ses rêves.
La collection qu’il nous propose ici est faite de taches rouges, bleues et vertes qui se transforment en profils monolithiques de fort caractère ainsi qu’en portraits aux faces typées aux corps géométriques dont les yeux paraissent apposés d’un coup de pinceau négligent.

L’univers de ce peintre né à Tbilissi est une chaîne bouclée d’associations dont les maillons font partie d’une seule réminiscence. Il conçoit les scènes bibliques et les séries de portraits sous un angle particulier qui lui est très personnel. S’il les nomme « Deux rois » ou « Un grand oiseau rouge », ou encore « Les maisons » et « Les cheminots », il peut également les laisser tout simplement sans titre.

La démonstration de la culture plastique de Kako se base sur le réalisme émotionnel géorgien dont la vision subjective qu’il donne produit un style personnel et superbe pénétré d’un primitivisme fortement littéraire mais aussi frais et parcemé d’humour.

L’illusion ici est sans limites, de sorte qu’il apparaît difficile d’analyser ou de résumer les tableaux dont seule la description approximative demeure possible.

Ses oeuvres nous proposent un espace à deux dimensions dans lequel l’apparence statique du sujet s’oppose aux sensations des couleurs qui sont prêtes, à n’importe quel moment, à quitter la surface plane pour aller imploser en profondeur.

La réalité de ses tableaux s’identifie avec la couleur et suggère ainsi une forte sensation de rapport avec les origines de la peinture elle-même. Par la place qu’il attribue à la couleur, il crée l’image même de l’existence. Tout le reste est une illusion optique. En observant le fond neutre et serein des tableaux, on découvre qu’il est bien défini, qu’il a une forme certaine, mais surtout qu’il pénètre les éléments figuratifs de ses compositions. Des couches superposées définissent la texture de la couleur comme un espace topologique qui nous mène vers nos racines primitives et leurs archétypes.

Plus concrètement, il est difficile de dire si la couleur est posée sur une profondeur fictive ou sur la surface réelle du tableau. Kako crée un espace plastique aux confins de l’interne et de l’externe. Avec sa manière complexe de peindre, la couleur tend vers des formes décoratives et carrées.Mais, pour lui, la libre existence de la couleur est plus importante que l’enfermement de celle-ci dans des formes mêmes minimalistes. C’est dans ces affrontements que réside le charme de son oeuvre.

Les silhouettes, souvent de profil, se concentrent sur leur propre sensibilité et, avec leur tonalité générale et leur couleur dominante elles créent une barrière de protection, semblant ne voulant rien admettre à l’intérieur de l’oeuvre. Cependant, avec leurs yeux placés à des endroits anatomiquement inappropriés et leur regard posé en dehors du cadre, ces personnages établissent un contact fort avec l’univers extérieur. Cette logique plastique contradictoire est géniale.

Ainsi, les oeuvres de l’artiste nous introduisent dans un univers à la fois serein et empli d’un raffinement un peu ironique. Les personnages, habilement peints, délivent à la fois amour et drame. Ils font appel aux sensations de l’enfance, celles qui ne s’estompent jamais et qui donnent envie de revisiter ces tableaux pour en découvrir à chaque fois de nouveaux détails.

Kako n’a pas peur d’être primitif. La simplicité plastique de ses personnages prédispose positivement et leur vision nous fait ressentir un immense plaisir.

Ses grandes connaissances, qu’il tient de sa formation d’historien d’art, sont nourries des traditions géorgiennes en arts plastiques, en orfèvrerie, en émaillerie ainsi qu’en art céramique. C’est ainsi que naît l’illusion de la dominence du peintre qui peut délivrer ses messages à travers les différents supports que sont le papier, la tapisserie,la sculpture ou tout autre support de son choix.

Enfin, chacune des oeuvres porte, tel un bijou, la signature de l’auteur en lettres géorgiennes, comme un message étymologique de son système pictural étranger, comme une information de la mémoire historique qui, d’un point de vue culturel différent, se conçoit comme un ornement et qui, avec toutes les interprétations possibles qu’elle puisse suggèrer, tente le spectateur en l’invitant à fantasmer sur l’univers culturel encore partiellement inconnu d’un petit pays du bord de la Mer Noire.